ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਵਲ "ਭੀਮਾ" ਰਚਨਾਕਾਰ ਰਾਮ ਸਰੂਪ ਅਣਖੀ ਦੀ ਇਕ ਜਬਰਦਸਤ ਰਚਨਾ ਹੈ ਜੋ ਇਕ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦੀ ਅਸਾਮਾਨ ਜਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਕੇਂਦਰ ਵਿੱਚ ਰੱਖ ਕੇ ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ। "ਭੀਮਾ" ਇੱਕ ਐਸਾ ਕਿਰਦਾਰ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਹੋਂਸਲੇ, ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਰਾਹੀਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਅਨਿਆਇਤ ਢਾਂਚਿਆਂ ਨਾਲ ਲੜਦਾ ਹੈ। ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਪੀੜਤ ਵਰਗ, ਖੇਤ ਮਜਦੂਰ ਅਤੇ ਨੀਵਾਂ ਆਦਮੀ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਚੁੱਪ ਚਾਪ ਜ਼ੁਲਮ ਸਹਿ ਰਿਹਾ ਹੈ—ਇਹ ਰਾਮ ਸਰੂਪ ਅਣਖੀ ਨੇ ਬੜੀ ਹੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਨਾਲ ਦਰਸਾਇਆ ਹੈ।
ਨਾਵਲ ਦਾ ਮੂਲ ਸੰਦੇਸ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ "ਭੀਮਾ" ਵਰਗਾ ਆਮ ਆਦਮੀ ਜਦੋਂ ਆਪਣੀ ਚੁੱਪੀ ਤੋੜਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਹ ਇੱਕ ਇਨਕਲਾਬੀ ਰੂਪ ਧਾਰ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਨਾ ਸਿਰਫ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਹਕਵਾਅਰ ਵਰਗ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਹੈ। "ਭੀਮਾ" ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਮਨ ਵਿਚ ਅਸਰ ਛੱਡ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਉਸਨੂੰ ਸੋਚਣ ਉਤੇ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਅਸੀਂ ਸੱਚਮੁੱਚ ਬਰਾਬਰੀ ਅਤੇ ਇਨਸਾਫ ਵਾਲੇ ਸਮਾਜ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਹਾਂ?
The Punjabi novel "Bhima" by Ram Sarup Anakhi is a powerful portrayal of the life of a common man caught in the oppressive structures of society. The protagonist Bhima stands as a symbol of resilience, labor, and quiet endurance. Through his journey, the novel reveals the silent suffering of the working class, especially landless laborers and the marginalized, as they navigate injustice, poverty, and societal neglect.
What makes Bhima compelling is not just his suffering, but his awakening. The novel illustrates how, when a man like Bhima breaks his silence, he transforms into a force of rebellion. "Bhima" is not just the story of an individual—it is the collective voice of the oppressed. With deep sensitivity and raw honesty, Anakhi invites readers to reflect on the real state of equality and justice in our society. This novel challenges indifference and urges a reckoning with systemic exploitation.
